Η εμφάνιση και οι αιτίες της πιτυρίδας στα μαλλιά

Η εμφάνιση πιτυρίδας είναι μια μη ανησυχητική κατάσταση από ιατρικής άποψης και αρκετά συνηθισμένη. Επηρεάζει έναν στους δύο ανθρώπους κάποια στιγμή στη ζωή τους.

Αλλά πρόκειται για μια διαφορετική ιστορία αν λάβουμε υπόψη τον αντίκτυπό της στην κοινωνική ζωή και την ευημερία των ατόμων που υποφέρουν από πιτυρίδα. Η παρουσία αυτής της λευκής σκόνης στους ώμους ή στο τριχωτό της κεφαλής είναι ιδιαίτερα αντιαισθητική και εκλαμβάνεται συχνά ως μια μορφή παραμέλησης.

Για να είναι αποτελεσματική μια θεραπεία κατά της πιτυρίδας, πρέπει να είναι απόλυτα προσαρμοσμένη στο πρόβλημα. Επομένως, είναι σημαντικό να γνωρίζετε τι είδους πιτυρίδα έχετε και τι την έχει προκαλέσει.

Πώς εμφανίζεται η πιτυρίδα;

Όπως τα κύτταρα ολόκληρου του σώματος, έτσι και τα επιδερμικά κύτταρα του τριχωτού της κεφαλής ανανεώνονται τακτικά. 

Αυτό προκαλεί την απολέπιση του εξωτερικού στρώματος της επιδερμίδας, μια απολύτως φυσιολογική λειτουργία. Τα νεκρά κύτταρα του τριχωτού της κεφαλής αποβάλλονται στη συνέχεια ως μικροσκοπικές νιφάδες. Αυτή η διαδικασία είναι αόρατη, καθώς κάθε μάζα είναι πολύ μικρή. Έχουν μέγεθος περίπου 30 μικρόμετρα.

Ο φυσιολογικός χρόνος εναλλαγής των κυττάρων του τριχωτού της κεφαλής είναι 21 ημέρες.

Ωστόσο, σε περίπτωση φλεγμονής που προκαλεί υπερβολική απολέπιση, η ανανέωση των κυττάρων επιταχύνεται. Ο κύκλος μπορεί να μειωθεί σε μόλις 7-10 ημέρες αντί για 21 περίπου ημέρες, που είναι το σύνηθες. 

Τα νεκρά κύτταρα πολλαπλασιάζονται και συσσωρεύονται. Οι μάζες ενδέχεται να ξεπεράσουν τα 200 μικρόμετρα σε μέγεθος. Και έτσι γίνονται ορατές. Αυτό ονομάζεται πιτυρίδα.

Η πιτυρίδα αποτελείται από ένα σύνολο νεκρών κυττάρων που συνδέονται μεταξύ τους με μια μορφή που μοιάζει με τσιμέντο. Είναι αρκετά μεγάλα και σταθερά ώστε να είναι αισθητά και να σχηματίζουν τις «νιφάδες χιονιού» που όλοι γνωρίζουμε.

Σε αντίθεση με αυτό που ίσως νομίζετε ή έχετε ακούσει, η πιτυρίδα δεν είναι μύκητας. 

Αντίθετα, η εμφάνιση της πιτυρίδας ξεκινά με τη δράση του Malassezia Globosa, ενός μύκητα που απαντάται φυσιολογικά στη μικροβιακή χλωρίδα του τριχωτού της κεφαλής κάθε ατόμου. 

Αυτή η χλωρίδα ονομάζεται επίσης μικροβιόκοσμος ή μικροχλωρίδα. Όταν αυξάνεται η παρουσία ορισμένων ζυμομυκήτων, αυτό οδηγεί σε ανισορροπία στη μικροβιακή χλωρίδα. Ως αποτέλεσμα, εμφανίζεται πιτυρίδα.

Αυτός ο μύκητας τρέφεται με σμήγμα, το οποίο υποτίθεται ότι προστατεύει το τριχωτό της κεφαλής και με τη σειρά του παράγει λιπαρά οξέα τα οποία προκαλούν ερεθισμό στο τριχωτό της κεφαλής. Σε αυτό οφείλεται η αίσθηση κνησμού. 

Το τριχωτό της κεφαλής αντιδρά σε αυτόν τον ερεθισμό επιταχύνοντας τη διαδικασία ανανέωσης των κυττάρων, η οποία με τη σειρά της αυξάνει την απολέπιση. Ο φαύλος κύκλος αρχίζει!

Τι προκαλεί την πιτυρίδα;

Αυτή είναι μια ερώτηση που ακούμε συχνά στα κομμωτήριά μας και στο ινστιτούτο για τη φροντίδα των μαλλιών.

Η αιτία της πιτυρίδας δεν έχει ακόμη διευκρινιστεί πλήρως. Ωστόσο, φαίνεται ότι η εμφάνισή της είναι αποτέλεσμα ενός συνδυασμού διαφορετικών παραγόντων που προκαλούν ανισορροπία στο τριχωτό της κεφαλής.

Το τριχωτό της κεφαλής είναι μια ιδιαίτερα ευαίσθητη και αντιδραστική περιοχή. Δεν αποτελεί έκπληξη αν αναλογιστεί κανείς ότι διαθέτει δύο φορές περισσότερους αισθητήριους υποδοχείς από το δέρμα του προσώπου! 

Ο τρόπος με τον οποίο σχηματίζεται η πιτυρίδα εξαρτάται από τις ορμονικές εκκρίσεις ή άλλους παράγοντες, εσωτερικούς ή εξωτερικούς, που προκαλούν την εμφάνισή της, όπως: 

• άγχος, κόπωση, έλλειψη ηλιακού φωτός, αλλαγή εποχής, διατροφή
• ρύπανση, σκληρό νερό, λούσιμο και στέγνωμα των μαλλιών σε πολύ υψηλή θερμοκρασία
• υπερβολική χρήση ακατάλληλων σαμπουάν
• ορισμένες ασθένειες ή φαρμακευτικές θεραπείες
• υπερσμηγματόρροια

2 μορφές πιτυρίδας: απλή ή φολιδωτή

Περιγράψαμε πώς σχηματίζεται η πιτυρίδα και προσπαθήσαμε να εξηγήσουμε τα αίτιά της. Για να περιγράψουμε αυτούς τους τύπους πιτυρίδας με περισσότερες λεπτομέρειες, πρέπει επίσης να συζητήσουμε την ταξινόμησή τους.

Απλή πιτυρίδα

Αυτό είναι το είδος που προκαλεί την εμφάνιση «λευκού χιονιού» στους ώμους. 

Είναι σπάνια στα παιδιά. Αυτός ο τύπος πιτυρίδας εμφανίζεται στην εφηβεία και τείνει να ελαττώνεται με την ηλικία. Προκαλεί τα περισσότερα προβλήματα στις ηλικίες μεταξύ 20 και 30 ετών.

Οι καταστάσεις αυτές εκδηλώνονται με εξάρσεις, οι οποίες μερικές φορές προκαλούνται από το άγχος, αλλά και από διατροφικούς, ιατρικούς ή εποχικούς παράγοντες. Αυτός ο τύπος πιτυρίδας είναι πράγματι λιγότερο συχνός το καλοκαίρι απ' ό,τι τον χειμώνα.

Υπάρχουν δύο εύκολα διακρινόμενες υποκατηγορίες, ανάλογα με την εμφάνισή τους και την προσκόλληση που έχουν στο τριχωτό της κεφαλής: ξηρή ή λιπαρή πιτυρίδα.

Η πιτυρίδα με φολίδες συνδέεται με δερματοπάθεια

Αυτή η κατηγορία πιτυρίδας περιλαμβάνει τη σμηγματορροϊκή δερματίτιδα του τριχωτού της κεφαλής, την ψωρίαση, την ιχθύαση, τη δακτυλίτιδα και την pityriasis amiantacea.
Πρόκειται για χρόνιες παθήσεις του τριχωτού της κεφαλής που απαιτούν ιατρική παρακολούθηση. 

Ξηρή ή λιπαρή πιτυρίδα;

Ας επιστρέψουμε στις απλές μορφές πιτυρίδας. Υπάρχουν 2 τύποι πιτυρίδας, ανάλογα με τη φύση του τριχωτού της κεφαλής. Όταν το τριχωτό της κεφαλής είναι περισσότερο ξηρό, παράγει ξηρή πιτυρίδα, ενώ το λιπαρό τριχωτό παράγει λιπαρή πιτυρίδα.

Ξηρή πιτυρίδα ή Pityriasis Capitis

Η πιτυρίδα αυτή αποτελείται από πολύ λεπτά ξηρά σωματίδια, όπως υποδηλώνει και το όνομά της, τα οποία αποσπώνται εύκολα από το ξηρό τριχωτό της κεφαλής.

Αυτός είναι ο πιο συνηθισμένος τύπος πιτυρίδας. Η ξηρή πιτυρίδα εμφανίζεται κυρίως μεταξύ της ηλικίας των 15 και 30 ετών. Για αυτά τα άτομα, επιταχύνεται η ανανέωση των κυττάρων του τριχωτού της κεφαλής: 7 έως 10 ημέρες αντί για τις συνήθεις 21 ημέρες.

Μοιάζει με ξηρή, λεπτή, λευκή ή γκριζωπή πούδρα. Απολεπίζεται με ένα ελαφρύ ξύσιμο του τριχωτού της κεφαλής.

Δεν προσκολλάται στο τριχωτό της κεφαλής, το οποίο είναι ξηρό, ωστόσο δεν υπάρχει ερυθρότητα ή πύον. Μπορεί όμως, να προκαλέσει ερεθισμό.

Η κατάσταση αυτή μπορεί να διορθωθεί γρήγορα με την κατάλληλη αγωγή. Πρέπει να επισημανθεί ότι, αν και το πρόβλημα αυτό επιλύεται εύκολα, ίσως επανεμφανιστεί.

Επομένως, συνιστάται η χρήση ενός σαμπουάν κατά της πιτυρίδας με μια σύνθεση που βασίζεται σε φυσικά δραστικά συστατικά τα οποία δεν θα προκαλέσουν περαιτέρω βλάβη στο τριχωτό της κεφαλής. Αντιθέτως, τα συστατικά αυτά πρέπει να συμβάλλουν στη φυσική επαναφορά της ισορροπίας του μικροβιόκοσμου για την εξασφάλιση μακροπρόθεσμων αποτελεσμάτων. Στόχος είναι η πρόληψη της υποτροπής.

Λιπαρή πιτυρίδα ή Pityriasis Steatoide

Η λιπαρή πιτυρίδα είναι πολύ πιο εκτενής από την ξηρή πιτυρίδα, καθώς συνδέεται με το σμήγμα, το οποίο δρα ως κόλλα.

Σε αντίθεση με την ξηρή πιτυρίδα, η λιπαρή πιτυρίδα μπορεί να επηρεάσει τα μαλλιά. 

Κολλημένα μεταξύ τους, σχηματίζουν ένα συμπαγές στρώμα στην επιφάνεια του τριχωτού της κεφαλής, το οποίο πνίγει τις ρίζες των μαλλιών και μπορεί να οδηγήσει σε τριχόπτωση. Όσο περισσότερο σμήγμα εκκρίνεται, τόσο περισσότερο ασφυκτιά η επιδερμίδα. Όσο περισσότερο ασφυκτιά η επιδερμίδα, τόσο περισσότερο σμήγμα παράγεται. Πρόκειται για έναν φαύλο κύκλο που πρέπει οπωσδήποτε να σπάσει.

Η λιπαρή πιτυρίδα εντοπίζεται στο τριχωτό της κεφαλής, κυρίως στους κροτάφους και πίσω από τα αυτιά. Έχει την όψη λιπαρών, κιτρινωπών νιφάδων, οι οποίες έχουν συγχωνευτεί με σμήγμα. Οι νιφάδες αυτές κολλάνε στα μαλλιά ενώ η κατάσταση επιδεινώνεται από φλεγμονή του τριχωτού της κεφαλής. Μπορούν επίσης να προκαλέσουν κνησμό.

Ένα απαλό, φυσικό σαμπουάν με σμηγματορρυθμιστική δράση επιτρέπει τη ρύθμιση της παραγωγής σμήγματος. Προκειμένου να καταπολεμηθεί αποτελεσματικά η παραγωγή λιπαρής πιτυρίδας, το τριχωτό της κεφαλής πρέπει πρώτα να εξισορροπηθεί.

 Πώς θα προσδιορίσετε αν έχετε ψείρες ή πιτυρίδα;

Η ανάπτυξη των ψειρών γίνεται σε διάφορα στάδια. Όταν βρίσκονται στο στάδιο του αυγού, έχουν κιτρινωπό, γυαλιστερό χρώμα. Στο στάδιο της ενηλικίωσης, πρόκειται για μικρά ζώα που κυκλοφορούν πάνω στο κρανίο. Και στις δύο περιπτώσεις, δεν γίνεται να συγχέονται με την πιτυρίδα.

Ωστόσο, οι κόνιδες, όπως και η πιτυρίδα, έχουν υπόλευκο χρώμα. 

Πώς μπορείτε λοιπόν να ξεχωρίσετε τις ψείρες από την πιτυρίδα;

Η πιτυρίδα εμφανίζεται στο τριχωτό της κεφαλής και στα μαλλιά. Και γλιστράει εύκολα στα μαλλιά. Οι κόνιδες, από την άλλη πλευρά, προσκολλώνται στα μαλλιά.